DAVA KONUSU:
Polis memurunun, 7068 sayılı Kanun kapsamında "Yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak" fiilini işlediğinden bahisle meslekten çıkarılması.
DANIŞTAY KARARININ ÖZETİ:7068 sayılı Kanun kapsamında idarenin iki yıllık ceza verme süresinin zamanaşımının hesabında, suçun işlendiği tarih ile cezanın kesinleştiği tarih arasındaki süre esas alınır. Bu çerçevede, meslekten çıkarma cezasında, Yüksek Disiplin Kurulunun cezayı verdiği tarih değil, cezanın kesinleştiği tarih olan Bakanın cezayı onayladığı tarih esas alınır. Bu itibarla, dava konusu olayda ceza verme süresi zamanaşımına uğradığından, tesis edilen disiplin cezası hukuka aykırıdır.
DANIŞTAY KARARI:T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2023/6735
Karar No : 2024/4231
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) :
1- ... Bakanlığı
2- ... Genel Müdürlüğü
VEKİLLERİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Ankara ili, Kazan İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapan davacı, "yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin veya dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak" fiilini işlediğinden bahisle 7068 sayılı Kanun'un 8-6/ç maddesi uyarınca "meslekten çıkarma" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin (03/07/2019 Bakan Oluru tarihli)... günlü, ... Esas, ...Karar sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu işleminin iptali ile yoksun kaldığı mali ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; uyuşmazlığın, 09/08/2016 tarihinde Kazan İlçe Emniyet Müdürlüğünde gözaltında olan ...'nin saat 20.30 civarında davacı tarafından nezarethaneden çıkarılarak 10/08/2016 günü sabah saatlerinde geri getirilmesi fiilinden kaynaklandığı, davacı hakkında disiplin amiri tarafından ... günlü, ... sayılı soruşturma emri ile 25/10/2016 tarihinde 6 aylık süre içinde disiplin soruşturmasının başlatıldığı; ancak 09/08/2016 tarihli fiilden itibaren hesaplanan iki yıllık ceza zamanaşımı süresi (09/08/2018) geçirildikten yaklaşık 11 ay sonra 03/07/2019 tarihli Bakanlık Oluru ile verilen cezanın onaylanarak kesinleştiğinin anlaşıldığı, bu durumda, disiplin cezası vermeye ilişkin zamanaşımı süresinin dolması nedeniyle davacının meslekten çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının kabulüne, parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; davacının atılı fiili 09/08/2016 tarihinde işlediği dikkate alındığında, Yüksek Disiplin Kurulu tarafından davaya konu disiplin cezasının verildiği 07/08/2018 tarihi itibarıyla ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğramadığı, dava konusu işlemin bu gerekçeyle iptali yönünde verilen kararda hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle davalı İdarenin istinaf isteminin kabulüne, ... İdare Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasına, 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dava dosyasının Mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
Davacı tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine ise anılan karar Danıştay İkinci Dairesinin 21/02/2023 günlü, E:2021/18152, K:2023/567 sayılı kararıyla; Bölge İdare Mahkemesince -somut uyuşmazlıkta disiplin cezası verme yetkisinin zaman aşımına uğramadığı gerekçesiyle verilen- davalı idarelerin istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararın kaldırılmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine iadesine ilişkin kararın, ilk inceleme üzerine verilen kararlardan olmaması ve 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 5. fıkrasında sınırlı olarak sayılan haller arasında yer almaması nedeniyle ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince, 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 4. fıkrası hükmü uyarınca işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, dava dosyasının Mahkemesine gönderilmesine ilişkin temyize konu kararda usul hükümlerine uyarlık görülmediği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : Danıştay İkinci Dairesinin anılan bozma kararına uyulmak suretiyle yeniden yapılan inceleme ve yargılama sonunda ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen temyize konu kararla; 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 18/1-a maddesinde, il polis disiplin kurulunun polis memurları hakkında verdiği meslekten çıkarma cezası dışındaki kararlarının valinin onayıyla; meslekten çıkarma cezası kararlarının valinin önerisi, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun görüşü ve Bakanın onayıyla kesinleşeceğinin belirtildiği; aynı Kanun'un 29. maddesinde ise disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayacağının hükme bağlandığı; Mahkemece, fiilin 09/08/2016 tarihinde işlendiği ve mevzuatta belirtilen iki yıllık ceza zamanaşımı süresinin 09/08/2018 tarihinde dolduğunun görüldüğü, davaya konu disiplin cezasının ise 03/07/2019 tarihli Bakan Onayıyla kesinleştiği, ceza verme yetkisi zamanaşımına uğradıktan sonra verildiği anlaşılan disiplin cezasında bu yönden hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de, 7068 sayılı Kanun'un 29. maddesinde; disiplin cezasının kesinleşme tarihinin zamanaşımına esas alınacak tarih olarak öngörülmediği, iki yıllık zamanaşımı süresinin belirlenmesinde disiplin cezası verme konusunda mevzuatla yetkili kılınan Disiplin Amiri veya Disiplin Kurulunca takdir edilen cezanın verildiği tarihin esas alınması gerektiği, bu durumda, davacının fiilinin 09/08/2016 tarihi olduğu dikkate alındığında, Yüksek Disiplin Kurulu tarafından davaya konu disiplin cezasının verildiği 07/08/2018 tarihi itibarıyla ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğramadığı, uyuşmazlığın esasının incelenmesinde ise dava ve soruşturma dosyasında yer alan tüm bilgi ve belgeler ile ifadeler ve davacının ikrarı birlikte incelendiğinde, davacıya isnat edilen fiilin sübuta erdiği görüldüğünden eyleminin karşılığı olan disiplin cezası ile cezalandırılmasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarelerin istinaf istemlerinin kabulüne, Mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; ceza verme yetkisine ilişkin zamanaşımı süresinin tespitinde disiplin cezasının hukuk aleminde varlık kazandığı an olan kesinleşme tarihinin esas alınması gerektiği, mevzuatta disiplin kurulu karar tarihinin zamanaşımı süresinin tespitinde esas alınması gerektiğine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, disiplin kurulu karar tarihinin esas alınması gerektiği düşünüldüğünde bu kez de il polis disiplin kurulu karar tarihinin mi yoksa yüksek disiplin kurulunun uygun görüş tarihinin mi esas alınacağı sorularının cevapsız kaldığı, bir işlemin idari işlem niteliği kazanabilmesi için idari prosedürün tamamlanmış olması gerektiği, meslekten çıkarma cezasının Bakan onayı olmaksızın kesin ve yürütülebilir nitelik kazanmadığı, savunma hakkının, adil yargılanma hakkının ve çalışma hakkının ihlal edildiği, gerekçesiz olarak cezada indirim uygulanmamasının hukuka aykırı olduğu, işlemde hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.
DAVALI İDARELERİN CEVAPLARI : İdareler tarafından cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Polis memuru olarak görev yapan davacının, Kazan İlçe Emniyet Müdürlüğü bünyesinde görev yapmakta iken, 09/08/2016 tarihinde İlçe Emniyet Müdürlüğünce göz altına alınan şahsı aynı gün saat 20.30 civarında nezarethaneden çıkararak 10/08/2016 günü sabah saat 07.40 civarında tekrar nezarethaneye getirdiğinin tespiti üzerine 20/10/2016 tarihli soruşturma emri ile 25/10/2016 tarihinde hakkında başlatılan disiplin soruşturması sonucunda Ankara Valiliği İl Polis Disiplin Kurulunun ... günlü, ... sayılı kararıyla "meslekten çıkarma" cezasıyla cezalandırılmasına, dosyanın Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilmek üzere İl Makamına sunulmasına karar verilmiş; 08/05/2017 tarihli Vali Oluru üzerine dosya Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilmiştir.
Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun ... Günlü, ... Esas, ... Karar sayılı kararıyla davacının "meslekten çıkarma" cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiş ve karar 03/07/2019 günlü Bakan Oluru ile kesinleştirilmiştir.
Davacı anılan işlemin iptali ile yoksun kaldığı mali ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan davayı açmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 7/1-e maddesinde "meslekten çıkarma"; personelin emniyet, jandarma ve sahil güvenlik teşkilatlarında bir daha çalıştırılmamak üzere meslekten çıkarılması olarak tanımlanmış; 8/6-ç maddesinde ise, "Yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak" fiili meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiiller arasından sayılmıştır.
Anılan Kanun'un -dava konusu işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan haliyle- "Emniyet teşkilatı disiplin kurullarının görev ve yetkileri" başlıklı 17. maddesinde; "(1) Emniyet teşkilatı disiplin kurullarının disiplin cezası verebilecekleri personel ve uygulamaya yetkili oldukları cezalar aşağıda gösterilmiştir. a) İl polis disiplin kurulları, kuruldukları il emniyet kadrosundaki; 1) Polis memurları, çarşı ve mahalle bekçileri ile atanması il makamlarına ait personele bütün disiplin cezalarını, 2) Komiser yardımcısı, komiser ve başkomiserlere meslekten çıkarma cezası dışında kalan diğer disiplin cezalarını, b) Eğitim ve öğretim kurumlarındaki polis disiplin kurulları, kurum kadrosunda görevli polis memuru ile kurumda öğrenim gören polis memuru ve adaylarına bütün disiplin cezalarını, ... verebilir." hükmü; "Emniyet teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararların kesinleşmesi" başlıklı 18. maddesinde; "(1) Disiplin kurullarınca verilen kararlardan; a) İl polis disiplin kurulunun polis memurları hakkında verdiği meslekten çıkarma cezası dışındaki kararları valinin onayıyla; meslekten çıkarma cezası kararları valinin önerisi, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun görüşü ve Bakanın onayıyla, kesinleşir. ... " hükmü; "Zamanaşımı" başlıklı 29. maddesinde; "(1) Bu Kanunda sayılan fiilleri işleyenler hakkında bu fiillerin işlendiğinin disiplin amiri tarafından öğrenildiği tarihten itibaren; a) Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kısa ve uzun süreli durdurma cezalarında bir ay içinde, b) Meslekten çıkarma cezası ve Devlet memurluğundan çıkarma cezasında altı ay içinde, disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar. (2) Disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrar. (3) Zamanaşımı, tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği, zincirleme suçlarda ise son suçun işlendiği tarihten itibaren işlemeye başlar." hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuatta, disiplin cezasını gerektiren fiillerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde ceza verme yetkisinin zamanaşımına uğrayacağı düzenlenmiştir. Dosyada yer alan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinde, davacıya isnat edilen disiplin cezasına konu eylemlerin 09-10/08/2016 tarihlerinde gerçekleştiği, bu tarihlerden itibaren en geç iki yıl içinde söz konusu eylem nedeniyle disiplin cezası uygulanabilecek olmasına karşın belirtilen tarihten itibaren iki yıllık süre geçtikten sonra, 03/07/2019 tarihli Bakan Olur'lu dava konusu işlemin tesis edildiği görülmektedir.
Her ne kadar Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunca, fiilden itibaren 2 yıllık ceza zamanaşımı süresi içerisinde 07/08/2018 tarihli karar ile davacının meslekten çıkarılmasına karar verilmiş ise de; 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "Emniyet teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararların kesinleşmesi" başlıklı 18. maddesinde, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu kararlarının Bakanın onayıyla kesinleşeceğinin hükme bağlandığı görüldüğünden, dava konusu disiplin cezasının Bakan onayı tarihi itibarıyla verilmiş olduğu açıktır.
Bu durumda davacıya isnat olunan fiilin işlendiği tarihten itibaren iki yıllık disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımı süresi geçirildikten sonra tesis edilen işlemde hukuka uygunluk, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddi yönünde verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 23/09/2024 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan, kararın onanması gerektiği oyuyla bozma yönündeki Daire kararına katılmıyorum.
İLGİLİ MAKALELERİMİZ:
Uzman Erbaş Sözleşme Fesih Nedeni: Disiplinsizlik
TARAF OLDUĞUMUZ İLGİLİ EMSAL KARARLAR:
Bir Fiil Nedeniyle İki Ayrı Disiplin Cezası Verilemeyeceğine İlişkin Emsal Karar
7068 Sayılı Kanun Kapsamında Ceza Verme Süresinin Zamanaşımına Uğramasına İlişkin Danıştay Kararı
Disiplin Kurulu Tarih ve Saatinin Usulüne Uygun Şekilde Tebliğ Edilmemesine İlişkin Danıştay Kararı
Disiplin Soruşturmacısı Sadece Yetkilendirildiği Eylem ve Personel Hakkında Soruşturma Yürütebilir
Disiplin Ceza Puanına Bağlı Olarak Meslekten Çıkarma Cezasının İptali
