TSK, JANDARMA VE SAHİL GÜVENLİK PERSONELİ GÖREVDE İKEN KİLO ALINCA NE OLUR? BOY-KİLO DURUMUNUN, SINIF DEĞİŞİKLİĞİ VE GÖREV YAPAMAZ KARARLI İŞLEMLER İLE İLİŞKİSİ
Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma veya Sahil Güvenlik personeli olarak görev yaparken en sık karşılaşılan endişelerden biri, zamanla değişen boy-kilo dengesidir. "Görevde kilo alırsam sınıfım değişir mi?", "Aşırı zayıflarsam geri hizmete mi alınırım?" veya "Aday personel için geçerli olan TSK boy kilo kriterleri, görevdeki personel için de geçerli mi?" gibi sorular, kariyerini ve mesleki geleceğini düşünen her personelin aklına gelmektedir.
Bu makalede, bu kritik konuyu TSK, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği'nin ilgili maddelerine dayanarak detaylarıyla ele alacağız. Adaylık sürecindeki tablolardan farklı olarak, görevdeki personelin kilo değişimlerinin nasıl bir sürece tabi tutulduğunu, hangi durumlarda “sınıf değişikliği” veya "görev yapamaz" kararı verildiğini net bir şekilde açıklayacağız.
Temel Yanılgı: Adaylık Şartları ile Görevdeki Personelin Durumu Farklıdır!Öncelikle en büyük yanılgıyı düzeltmek gerekir. Personel alımında kullanılan Yönetmeliğin Ek-A Boy-Kilo Tablosu ve 19-26 arası VKİ (Vücut Kitle İndeksi) şartları, mesleğe giriş için geçerlidir. Görevdeki bir personelin kilo durumu, Ek-A tabloya göre değil, Yönetmeliğin Ek-B Hastalıklar Listesi, madde 32’de yer alan “Boya Göre Standart Ağırlık Çizelgesi”ne göre değerlendirilmektedir. Süreç, kademeli bir işleyişe sahiptir ve anlık kararlar yerine, tedavi ve takip süreçlerini öncelemektedir.
Aşırı Kilo (Şişmanlık) Durumunda İzlenecek Prosedür (Madde 33)Yönetmelik, fazla kiloyu üç farklı aşamada değerlendirmektedir:
A Dilimi: Sağlam (Sınıf Değişikliği GEREKTİRMEZ)Kriter: Boya göre standart ağırlık çizelgesindeki üst sınırdan 30 kg.a (dahil) kadar fazla olanlar.
Sonuç: Bu durumdaki personel, "A Dilimi"ndedir ve sağlam kabul edilir. Hakkında herhangi bir sınıf değişikliği veya kısıtlayıcı bir karar verilmez.
B Dilimi: Sınıf DeğişikliğiKriter: Boya göre standart ağırlık çizelgesindeki üst sınırdan 31 kg. ila 40 kg (dahil) fazla olanlar.
Sonuç: Bu durum tespit edildikten sonra, personele bir yıllık istirahatsiz rejim (diyet ve tedavi süreci) süresi tanınmaktadır. Bir yıllık sürenin bitiminde, personel hala aynı aralıktaki (31-40kg.) kiloda ise, hakkında “33/B/1” kararlı sağlık raporu düzenlenmektedir. Sınıflandırma çizelgesinde, personelin görev yaptığı sınıfın, Madde 33/B/1'e karşılık gelen yerinde (-) varsa, personel hakkında "Sınıfı/Branşı Görevini Yapamaz" kararı verilmektedir. Bu durumda, personel sağlık durumuna uygun başka bir sınıfa geçirilmektedir (yeniden sınıflandırma). “Madde 33/B/1” dilimi, genel itibariyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının muharip sınıfları için (-), teknik ve yardımcı sınıfları için (+) işaretlidir. Bu şu anlama gelmektedir: Tüm kuvvetlerde bu dilime giren muharip sınıftaki personel, yardımcı sınıfa geçirilmekte, yardımcı sınıf personel ise herhangi bir işleme tabi tutulmamaktadır.
D Dilimi: Görev YapamazKriter: Boya göre standart ağırlık çizelgesindeki üst sınırdan 41 kg (dahil) veya daha fazla olanlar.
Sonuç: Bu durum, "D Dilimi" yani askerliğe elverişli olmama durumunu ifade etmektedir. Bu durum tespit edildikten sonra, personele bir yıllık zayıflama rejimi süresi tanınmaktadır. Bir yıllık sürenin bitiminde, personelin kilosu hala üst sınırdan 41 kg fazlaysa, hakkında “33/D/1” kararlı sağlık raporu düzenlenmektedir ve meslekle ilişiği kesilmektedir.
Aşırı Zayıflık Durumunda İzlenecek Prosedür (Madde 32)Fazla kilo gibi, aşırı zayıflık da yönetmelikte kademeli olarak ele alınmıştır.
A Dilimi: Sağlam (işlem gerektirmez)Kriter: Boya göre standart ağırlık çizelgesindeki alt sınırdan 10 kg veya daha az eksik olanlar.
Sonuç: Personel sağlam kabul edilir ve herhangi bir işlem yapılmaz.
B Dilimi: Sınıf Değişikliği RiskiKriter: Boya göre standart ağırlık çizelgesindeki alt sınırdan 11 kg ila 20 kg (dahil) eksik olanlar.
Sonuç: Bu durum tespit edildikten sonra, personele aylık rejim süresi tanınmaktadır. Altı aylık sürenin bitiminde, personel hala aynı aralıktaki kiloda ise, hakkında “32/B/1” kararlı sağlık raporu düzenlenmektedir. Sınıflandırma çizelgesinde, personelin görev yaptığı sınıfın, Madde 32/B/1'e karşılık gelen yerinde (-) varsa, personel hakkında "Sınıfı/Branşı Görevini Yapamaz" kararı verilmektedir. Bu durumda, personel sağlık durumuna uygun başka bir sınıfa geçirilmektedir (yeniden sınıflandırma). “Madde 32/B/1” dilimi, genel itibariyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının hem muharip sınıfları için hem de teknik ve yardımcı sınıfları için (+) işaretlidir. Bu şu anlama gelmektedir: Tüm kuvvetlerde bu dilime giren muharip, teknik ve yardımcı sınıftaki personel herhangi bir işleme tabi tutulmamakta ve sınıfında görev yapmaya devam etmektedir.
D Dilimi: Görev YapamazKriter: Boya göre standart ağırlık çizelgesindeki alt sınırdan 21 kg veya daha fazla eksik olanlar.
Sonuç: Bu durum "D Dilimi" kapsamındadır ve kurumdan/meslekten ayırma sebebidir. Bu durumdaki personel hakkında doğrudan "Görev Yapamaz" kararı verilmekte ve meslekle ilişiği kesilmektedir.
Uçucu Personel (Pilot, Uçuş Ekibi) ve Uçucu Olarak Yetiştirilecekler İçin Boy-Kilo ŞartlarıYönetmeliğin 67. maddesi, uçucu personel ve uçucu olarak yetiştirilecekler için ilave kriterler belirlemiştir. Bu personelin vücut kitle indeksleri 19 kg/m2 ila 29 kg/m2 (19 kg/m2 ve 29 kg/m2 dahil) olmalı ve boyları 165 cm ila 190 cm (165 cm ve 190 cm dahil) arasında olmalıdır. Vücut kitle indeksi 29 kg/m2 ila 33 kg/m2 (29 kg/m2 ve 33 kg/m2 dahil) olanlar kategori-4 uçuşu için elverişlidir.
Denizaltı ve Dalgıç/Kurbağa Adam İhtisaslı Personel İçin Boy-Kilo ŞartlarıYüksek basınç altında görev yapan bu özel ihtisaslı personel için yönetmelik, VKİ üst sınırını ayrıca belirtmiştir. Yönetmeliğin 55. ve 58. maddelerine göre: bu personelin vücut kitle indeksi 29.9 kg/m2’ den fazla olamaz. Bu durumdaki subay ve astsubaylar için karar bir yıllık istirahatsiz rejimden sonra verilmektedir.
SonuçGörevdeyken kilo almak veya vermek, genel itibariyle anında bir sınıf değişikliği veya meslekten çıkarma sebebi değildir. Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, personele tedavi ve durumu düzeltme için belirli süreler tanımaktadır. Ancak bu süreçlerin sonunda istenen kilo aralığına gelinememesi, personelin kariyerinde sınıf değişikliğinden kurumdan ayrılmaya kadar varabilecek ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.
