Üç ay ve daha fazla hava değişimi/istirahat alma durumu, Uzman Erbaş Kanunu’nda sağlık sebebiyle sözleşme fesih gerekçeleri arasındadır ve uzman erbaşın kusurlu sayılmadığı fesih sebeplerindendir. Uzman erbaşın kusurlu sayılıp sayılmaması, sözleşmenin feshini müteakip yararlanacağı özlük hakları açısından önem arz etmektedir. Üç ay istirahat alma durumunu iki kategoriye ayırmak daha doğru olacaktır. Birincisi, alınan istirahatlerin görev kaynaklı olması, ikincisi, görev kaynaklı olmaması. İki durumun beraberinde getirdiği sonuçlar (yapılan işlemler ve özlük hakları gibi) arasında ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Bu yazıda görev kaynaklı olan üç ay istirahat durumu açıklanacaktır. Görev kaynaklı olmayan üç ay istirahat alma durumuna ilişkin makalemize ulaşmak için buraya tıklayınız.
“Görevden Dolayı Üç Ay ve Daha Fazla Hava Değişimi/İstirahat Alma” Durumuyla İlgili Önem Arz Eden Hususlar Nelerdir?Uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçemez. Alınan istirahatler, görev kaynaklı olmadığında, uzman erbaşın kurumuyla ilişiği derhal kesilmekte iken; barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalanan uzman erbaşların ilişikleri, iyileşinceye kadar ilişikleri kesilmemekte ve izinli sayılmaktadırlar.
Üç aylık sürenin hesaplanmasına en son alınan hava değişimi ve istirahat süresi dâhil edilmektedir. Bir aylık süre, otuz gün olarak hesaplanmaktadır. Dolayısıyla alınan istirahat süresi 90 gün olduğunda bu kapsamda işlem yapılmaktadır.
Alınan istirahatlere sebep olan yaralanmanın/sıhhi arızanın, görev esnasında veya görevden kaynaklanan bir vaka neticesinde oluştuğu veya meslek hastalığı olduğun, mutlaka olaya ilişkin somut rapor, belge veya açıklayıcı her türlü evrak ve sağlık kurulu raporu ile tespit edilmesi gerekir.
Görevden Dolayı Üç Ay ve Daha Fazla Hava Değişimi/İstirahat Alma” Nedeniyle Uzman Erbaşın Sözleşmesi Feshedilir mi? Vazife Malulü Olarak Emekli Olabilir mi? İkramiye Ödenir mi?Görevden kaynaklı olarak üç ayın üzerinde istirahat alan uzman erbaş ile ilgili olarak, tedavi sonunda veya iyileşme süreci neticesinde “Görev Yapar” kararlı sağlık raporu tanzim edilmesi ve raporun ilgili Bakanlık tarafından onaylanması durumunda, uzman erbaşın izin durumu sonlandırılmakta ve göreve başlatılmaktadır.
Tedavi sonunda veya iyileşme süreci neticesinde “Görev Yapamaz.” kararlı sağlık raporu tanzim edilmesi ve raporun ilgili Bakanlık tarafından onaylanması durumunda, uzman erbaşın izin durumu sonlandırılmakta ve sözleşmesi feshedilmektedir.
Sözleşme fesih gerekçesi sağlık olduğundan ve dolayısıyla uzman erbaşın kusuruna dayanmadığından, sözleşmesi feshedilen uzman erbaş ikramiye ödemesine hak kazanmaktadır. Ancak ikramiyesi derhal ödenmemekte ve bekletilmektedir. Görevden kaynaklanan bu sıhhi arıza dolayısı ile malul sayılma ihtimali bulunan personele ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumunca (SGK) maluliyet incelemesi yapılmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından uzman erbaş hakkında “maluliyet” kararı verilirse, uzman erbaş hakkında 5510/5434 sayılı Kanunlar kapsamında emeklilik hükümlerine göre işlem yapılmakta ve bu nedenle ikramiye ödenmemektedir. SGK maluliyet kararı vermezse, uzman erbaş emekliliğe hak kazanamayacağından ikramiyesi ödenmektedir.
Ödenecek ikramiye miktarının hesaplamasında beş yıl ayrımı bulunmaktadır. Hizmet süresi beş yılı geçmeyen uzman erbaşlara, ayrıldıkları tarihte almakta oldukları net maaş tutarının iki katının toplam hizmet yılı ile çarpımından bulunacak miktarda ikramiye verilmektedir. Hizmet süresi beş yılı geçenlere ise beş yıllık hizmetleri için yukarıdaki esasa göre hesaplanacak tutara; ayrıldıkları tarihte almakta oldukları net maaşları tutarının, beş yıldan fazla olan hizmet yılı toplamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın ayrıca ilâve edilmesi suretiyle tespit edilecek miktarda ikramiye verilmektedir. Ancak, uzman erbaşlara ödenecek ikramiye, hiçbir suretle ayrıldıkları tarihte almakta oldukları ikramiye ödenmesine esas net maaşlarının yirmi katını geçemez. Bir tam yıldan eksik kalan hizmet sürelerinin ikramiyeleri kıst olarak ödenmektedir. İkramiyelerden; damga vergisi hariç, vergi kesilmemektedir. Emeklilik hakkı kazanan uzman erbaşlara bu ikramiye ödenmemekte ve bunlar hakkında, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanmaktadır.
Uzman erbaş, sözleşmesi feshedildikten sonra, kamu kurum ve kuruluşlarında memur veya sözleşmeli personel olarak veya iş kanunlarına tâbi işçi olarak çalışarak emekli olması durumunda; ödenecek emekli ikramiyesi veya kıdem tazminatının hesabında, uzman erbaşlık hizmeti için ödenen ikramiyede esas alınan hizmet süreleri dikkate alınmamaktadır.
Görev Kaynaklı Üç Ay ve Daha Fazla Hava Değişimi/İstirahat Alan Uzman Erbaş Hakkında Hangi İşlemler Yapılmaktadır, Özlük Hakları Nelerdir?- Yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde, tedavi sonunda veya iyileşme süreci neticesinde “Görev Yapar” kararlı sağlık raporu alan uzman erbaşlar, göreve başlamakta ve özlük hakları emsalleri ile aynı olmaktadır.
- “Görev yapamaz” raporu alan uzman erbaşların ise sözleşmeleri feshedilerek kurumlarıyla ilişikleri kesilmekte ve SGK’nın maluliyet kararı doğrultusunda ya ikramiye ödemesine ya da emekliliğe hak kazanmaktadırlar.
- Sözleşmesi feshedilen uzman erbaşlar, son rütbeleri ile terhis edilmektedirler.
- Sözleşmesi feshedilen en az on yıl görev yapmış uzman erbaşların silahları, ruhsat almaya hak kazanmaları sebebiyle kendilerinde kalmaktadır. Görev süresi on yılın altında olanların silahları kurumlarınca teslim alınmaktadır. Bu personel, altı ay içinde silahını bir başkasına devredebilmektedir. Ancak, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin 16’ncı maddesinde sayılı hallerde hakkında devam eden kovuşturma bulunması durumunda kovuşturma sonuçlanana kadar silahları kurumlarınca emanete alınmaktadır.
- Sözleşmesi feshedilen uzman erbaşların ve aile fertlerinin askeri kimlikleri geri alınmaktadır.
Uzman erbaşlar açısından üç ay istirahat alma, şartların oluşması durumunda sözleşmenin feshedilmesine neden olmaktadır. Bu sebeple sözleşmesi feshedilen uzman erbaş; ikramiye ödemesi, emeklilik hakkı, silah taşıma ve askeri kimlik kartı gibi birçok özlük hakkından yararlanabilmektedir. İdare, bu haklar açısından çeşitli gerekçelerle farklı uygulamalara başvurabilmekte ve bu nedenle uzman erbaş hukuken yararlanabileceği haklardan mahrum kalma riskiyle karşı karşıya kalabilmektedir. İstirahat alma nedeniyle sözleşme fesih sürecinde bulunan uzman erbaşın idare ile yaşadığı ihtilaflarda, sürecin hukuki açıdan titizlikle yürütülmesi ve hak kaybına uğramaması adına uzman bir idare hukuku avukatına danışması önemlidir.
İLGİLİ MAKALELER:
İLGİLİ EMSAL KARARLAR:
30 Günden Fazla Hapis Cezası Alması Nedeniyle Sözleşmesi Feshedilen Uzman Erbaş Hakkında Emsal Karar
